Thị trường ô tô Việt Nam: Sức mua không cao

Tại khu vực Đông Nam Á, trong nhiều năm qua, bậc tiêu thụ ô tô lớn nhất là Thái Lan, kế tiếp là Indonesia, Malaysia thứ 3. Việt Nam xếp thứ 4 và thứ 5 là Philippines. Tuy nhiên, trong quý III, quý IV/2023 và quý I năm nay, Indonesia giành ngôi đầu, Malaysia vượt Thái Lan đứng thứ 2 và Việt Nam rớt hạng.

Trường thị còn quá nhỏ

Theo Hiệp hội Ô tô Malaysia (MAA), doanh thu ở thị trường nước này tăng 5% trong quý I vừa qua cùng kỳ năm 2023, với 202.245 xe. Trong cả năm 2023, doanh số toàn thị trường này đạt kỷ lục với 799.731 xe bán ra.

Lượng ô tô thụ động ở Malaysia tăng mạnh nhờ một phần do chính sách miễn thuế xe sản xuất trong nước. Các ô tô thương hiệu nội địa của Malaysia như Perodua và Proton được hưởng lợi lớn với thị phần sử dụng 60%.

Mặt khác, ô tô điện cũng được chào bán tại thị trường này với nhiều mẫu mới với mức giá dễ mua cũng giúp tăng doanh thu số ô tô. Ông Triệu Khắc Thiệp, Giám đốc Chợ Tốt Xe,xác nhận ngoài việc được miễn thuế, giá bán ô tô của 2 thương hiệu này khá rẻ, chỉ trên dưới 200 triệu đồng/xe, nên thị trường ô tô ở Malaysia rất sôi động .

Tại thị trường Thái Lan, theo số liệu của Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia (Gaikindo), lượng tiêu thụ ô tô cũng giảm 25% trong quý I vừa qua cùng kỳ năm. Từ tháng 6-2023, doanh thu ô liên tục trong tháng này giảm so với cùng kỳ năm trước do nợ xấu tăng lên và tiêu dùng di chuyển. Thị trường ô tô ở quê triệu voi còn giảm bớt thưa thớt hơn nếu không nhờ sự tăng trưởng của ô tô điện.

Indonesia cho dù dẫn đầu khu vực nhưng doanh thu trong quý I vừa qua cũng giảm 24% do lãi suất ngân hàng tăng khiến người tiêu dùng cân nhắc việc mua sắm. Trong năm 2023, doanh thu bán ra chỉ hơn 1 triệu chiếc, giảm 4% so với năm 2022.

Tại Việt Nam, hết quý I/2024, theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô cho Việt Nam (VAMA) và các hãng nhập khẩu, doanh thu bán ra đạt 58,165 xe, giảm 18%. Trong khi đó, thị trường ô tô tại Philippines tăng trưởng 13% đã vượt qua Việt Nam.

Cập nhật số liệu mới nhất phù hợp với Hiệp hội ô tô ASEAN (AAF) cho kết thúc quý I/2024, tổng doanh thu bán ô tô của 7 thành viên thuộc AAF, bao gồm: Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Philippines , Myanmar và Việt Nam chỉ đạt 759.905 xe các loại, giảm 12,7% so với cùng kỳ năm tiến.

Trong đó, Indonesia tiếp tục là thị trường ô tô lớn nhất khu vực Đông Nam Á với doanh số đạt 215.069 xe, giảm 23,9% so với cùng kỳ năm kinh. Malaysia vươn lên vị trí thứ 2 Đông Nam Á, với 202.245 xe. Đứng thứ 3 là Thái Lan tiêu thụ được 163.400 xe, Philippines ở vị trí thứ 4 với 109.606 xe bán ra, Việt Nam xếp sau với 58.165 xe được bán ra.

Ông Châu Thanh Tùng, chủ một đại lý ô tô ở TP Thủ Đức, TP HCM, cho biết nhìn vào các nước trong khu vực, mỗi năm họ tiêu thụ số lượng ô tô rất lớn, gấp nhiều lần so Việt Nam. Nếu tính cơ học về dân số thì Việt Nam có dân số tương thích với Philippines, còn Malaysia chỉ có khoảng 34 triệu dân, Thái Lan khoảng 60 triệu.

Cũng theo ông Tùng, sức mua ô tô trong nước yếu thì nay càng yếu hơn do nhiều người tiêu dùng cân nhắc thời gian mua xe, dự kiến ​​nhiều hãng xe đưa ra các mẫu xe điện mới để có thêm lựa chọn.

Theo VAMA đại diện, sức mua ô tô trong nước giảm là do lãi suất ngân hàng vẫn cao, thị trường bất động sản chưa hồi phục…

Một nguyên nhân ảnh hưởng khá lớn đến sức mạnh tiêu thụ ô tô trong nước là người tiêu dùng đang “nghe ngóng” về việc giảm phí trước các câu đối với ô tô gắn nhanh trong nước sắp tới. Nếu được giảm phí, điều này sẽ giúp chọn ô tô trong nước khởi động hơn.

Nhận định về tiêu thụ ô tô ở các nước trong khu vực gấp nhiều lần so với Việt Nam, chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng cho rằng nguyên nhân là do đường sá ở các nước tốt hơn Việt Nam, giá xe bán ra rẻ hơn (giá xe của Malaysia chỉ bằng 1/2 so với Việt Nam), thuế, phí, giá lo lắng thấp hơn.

Vì vậy, Việt Nam cần có chính sách ưu đãi hơn để kích hoạt ô tô cho thị trường. Ông Đồng cũng hướng dẫn chứng minh chính sách giảm lệ phí trước 50% đối với ô tô gắn ráp trong nước cần phải áp dụng thời hạn trong nhiều năm, không nên áp dụng chỉ trong 6 tháng.

Theo ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị Kinh doanh – Trường Đại học Kinh tế Tài chính TP HCM, thị trường ô tô móng giảm còn nguyên nhân là người dân tích lưu trữ tài sản qua việc đầu tư vàng). Sự biến động của vàng làm cho mối quan tâm của dân dân chuyển hướng từ các tài sản mang tính tiêu sản như ô tô sang tài sản có thể lướt sóng sinh lời nhanh như vàng.

” Các quốc gia trong khu vực không bị ảnh hưởng bởi giá vàng; ngoài Indonesia, Malaysia, Philippines đều có mức tăng GDP cao vượt kỳ vọng vào khoảng 5,11% – 5,7%.

Tất cả sự tăng trưởng đều được sản xuất từ ​​hoạt động kinh tế trong nước, có thể là tăng trưởng trong chi tiêu hộ gia đình. Việt Nam có tăng trưởng nhưng nhờ xuất khẩu là chủ yếu chứ chi tiêu hộ gia đình chưa mạnh” – ThS Trần Anh Tùng phân tích.